,,Pozwól mi zrobić to samemu”

Maria Montessori

Grupa XI ,,Jeżyki” to nowy oddział otwarty w przedszkolu przy ul. Gen. Wł. Sikorskiego 25, w którym praca oparta jest na założeniach pedagogiki Marii Montessori. Maria Montessori urodziła się 31 sierpnia 1870 r. w małej miejscowości Chiarawalle we Włoszech. Jako dziecko sześcioletnie rozpoczęła naukę w rzymskiej szkole publicznej. Była to szkoła tradycyjna, w której czas nauki Maria Montessori zapamiętała jako czas bezruchu oraz tłumienia aktywności uczniów. Po latach skrytykowała tak pojmowaną szkołę, której symbolem była “ławka szkolna”. Po ukończeniu średniej szkoły technicznej, postanowiła podjąć studia medyczne, które ukończyła z wyróżnieniem.

W roku 1897 podjęła pracę w Klinice Psychiatrycznej Uniwersytetu Rzymskiego, podczas której zwróciła szczególną uwagę na dzieci upośledzone umysłowo, przebywające w zamkniętych pomieszczeniach gdzie próbowały czymś się zająć; bawiły się resztkami niedojedzonego chleba. Zachowanie to nasunęło jej myśl, że dzieci posiadają wewnętrzną siłę stymulującą je do rozwoju. By mogła ona się ujawnić, wystarczy im stworzyć odpowiednie warunki.

“Dziecko, które naprawdę pokochało swoje otoczenie i wszystkie żyjące stworzenia, które odkryło radość i entuzjazm w pracy, daje nam powód, by mieć nadzieję … nadzieję na pokój w przyszłości.”- Maria Montessori.

ISTOTA METODY MARII MONTESSORI

Istota metody Marii Montessori polega na stwierdzeniu, że każde Dziecko jest inne i powinno rozwijać się według stworzonych przez siebie indywidualnych planów rozwojowych.

W planach tych zapisane są jego możliwości, kompetencje i umiejętności, umożliwiające mu naukę samodzielną i efektywniejszą. Wychowywanie Dziecka jest wspaniałym ale jednocześnie bardzo odpowiedzialnym doświadczeniem. Najpiękniejsze co możemy dać Dzieciom to zaufanie i wiara w ich naturalny potencjał. Pedagogika Marii Montessori jest prosta ale przez to niezwykle piękna. Opiera się na miłości do Dziecka, jako istoty jedynej i niepowtarzalnej.

GŁÓWNE ZAŁOŻENIA PEDAGOGIKI MARII MONTESSORI

1.Poszanowanie godności każdego Dziecka – to nadrzędna zasada w pracy z Dzieckiem w naszej grupie. Takie zachowanie wzmacnia w Dziecku poczucie własnej wartości i buduje pozytywny obraz samego siebie.

2.Nauka przez działanie – wszystkie pomoce dydaktyczne w przedszkolu Montessori, bazują na poznaniu zmysłowym. Dzieci odkrywają świat poprzez dotyk, dlatego możliwość manipulowania jest podstawową formą pracy w przedszkolu.
3.Przygotowane otoczenie – to uporządkowana przestrzeń która pomaga kształtować u Dzieci poczucie wewnętrznej harmonii. Staranny dobór materiałów w otoczeniu Montessori, prowokuje Dziecko do odkrywania i do zadawania pytań.
4.Indywidualny tok nauczania – każdy z nas jest inny, każdy ma inne potrzeby. W naszym przedszkolu to nie wiek wyznacza granice poznania ale indywidualne możliwości i potrzeby Dzieci.
4.Usamodzielnianie – jest jednym z głównych zadań naszego przedszkola. Proces ten, jest możliwy dzięki wypracowaniu atmosfery skupienia i szacunku oraz braku rywalizacji.
5.Poczucie wolności – jest efektem samodzielnego odkrywania otoczenia. Wolność prowadzi do swobodnej aktywności, do podejmowania świadomych wyborów, które są głównym działaniem 

OTOCZENIE

Właściwie przygotowane otoczenie powinno wspierać rozwój Dziecka i doprowadzić je do samodzielności, odpowiedzialności, niezależności, a także miłości do świata. Musi odpowiadać potrzebie ruchu Dziecka i przez swą atrakcyjność być zaproszeniem do działania. Jednocześnie jawić się powinno jako uporządkowana całość, w której Dziecko mogłoby się czuć dobrze i bezpiecznie. I tak już przekraczając progi przedszkola Dziecko powinno czuć się jak gość, być radosne i zadowolone.

Sale mają być funkcjonalne, meble lekkie, niskie, o prostej konstrukcji, estetycznie wykonane. Ich wielkość powinna być dopasowana do wzrostu dziecka, wielkości jego rąk i zasięgu wzroku.

Maria Montessori określa nauczyciela jako “pomocnika dziecka” w jego uczeniu się, gdyż tylko schodząc na drugi plan, daje on możliwość wyzwolenia się dziecięcej energii. Wychowawca powinien być pośrednikiem miedzy materiałem dydaktycznym, a dzieckiem, zrezygnować z funkcji wykładowcy , a przyjąć rolę pomocnika i obserwatora. W trakcie pracy z pomocami rozwojowymi nauczyciel mówi jak najmniej, bo to nie jego wyjaśnienia są istotne, lecz dziecięca ciekawość i dociekliwość. Dziecku poszukującemu, nauczyciel powinien dać odczuć swoją obecność, natomiast temu, które już zajęło się konkretną pracą, nie powinien przeszkadzać.

MATERIAŁ DYDAKTYCZNY

Charakteryzuje się:

* prostotą, precyzją i estetyką wykonania,

* uwzględnienia zasady stopniowania trudności,

* dostosowany jest do potrzeb rozwojowych Dziecka,

* logiczną spójnością ogniw ciągów tematycznych,

* konstrukcją umożliwiającą samodzielną kontrolę błędów,

* ograniczeniem – dany materiał występuje tylko raz, w jednym egzemplarzu.

Montessoriański materiał tworzy logicznie uporządkowaną całość programową. Jest on podzielony na kilka grup:

Materiał do ćwiczeń praktycznego życia, który jest odpowiedzią na naturalny pęd Dziecka do aktywnego działania. Ćwiczenia z tego działu uczą samodzielności, wytrwałości, wiary we własne siły oraz szacunku do siebie i innych. Częste powtarzanie czynności prowadzi do koordynacji i zharmonizowania gestów Dziecka oraz wyuczenia się konkretnych umiejętności potrzebnych w codziennym życiu. Zaszczepiają w Dziecku troskę o siebie, o innych i o otoczenie. Te aktywności zawierają wiele zadań, które Dzieci obserwują jako naturalny element życia w domu: pranie, prasowanie, nakrywanie do stołu, zmywanie naczyń, układanie kwiatów

Materiał sensoryczny, który wprowadza w świat wymiarów, powierzchni i brył, umożliwia kształcenie podstawowych pojęć (np. duży/ mały), uczenie się na podstawie doświadczania. Za pomocą specjalnie zaprojektowanych materiałów Dzieci uczą się rozpoznawać i selekcjonować wrażenia. Robią to przez dotyk, wzrok, powonienie, smak, słuch i badając własności fizyczne otoczenia. Materiał sensoryczny rozwija umiejętności poznawcze (myślenie, porównywanie, kojarzenie) i koncentrację uwagi.

Materiał do edukacji matematycznej – obejmuje naukę liczenia, wykonywania działań arytmetycznych, a wraz ze wzrostem stopnia trudności i abstrakcji – geometrię i ułamki. Materiały matematyczne pomagają Dziecku zrozumieć matematyczne pojęcia przez pracę z konkretnymi materiałami.

Pomoce do edukacji językowej – służą do wzbogacania słownictwa, nauki pisania, czytania, pomagają zrozumieć poszczególne trudności językowe (np. dwuznaki, zmiękczenia). Język jest niezbędny do egzystencji człowieka. Środowisko Montessori dostarcza bogatego i precyzyjnego słownictwa.

Pomoce z działu kultury – ukazują Dziecku przyrodnicze i kulturowe aspekty naszego świata, zapewniają codzienny kontakt z przyrodą ożywioną i nieożywioną. Dzieci uczą się o innych kulturach przeszłych i obecnych, co pozwala zakwitnąć ich wrodzonemu szacunkowi i miłości do otoczenia, tworząc poczucie solidarności z globalną rodziną ludzką i światem .

Jako nauczyciele będziemy się starać, aby Państwa dziecko:

  • przebywało w przyjaznej, serdecznej i twórczej atmosferze, pełnej akceptacji i szacunku dla jego indywidualności, 
  • pracowało według własnego tempa i możliwości, podejmując zadania, do których jest już gotowe,
  • rozwijało swoje indywidualne zdolności i kreatywność,
  • zdobywało wiedzę i praktyczne umiejętności poprzez własną aktywność,
  • budowało poczucie własnej wartości,
  • rozwijało samodzielność myślenia i działania,
  • kształtowało w sobie umiejętności społeczne,
  • miało swobodę dokonywania niezależnych wyborów,
  • poznawało wartości uniwersalne takie jak: dobro, piękno, prawda, miłość, tolerancja.

E. Myszogląd

W artykule wykorzystano literaturę: M. Montessori . „Domy dziecięce” i Program wychowania przedszkolnego ,,Odkryjmy Montessori raz jeszcze…”- praca zbiorowa Renata Czekalska, Aleksandra Gaj, Barbara Lauba, Joanna Matczak, Anna Piecusiak, Joanna Sosnowska.